Jodo

JODO, czyli ‘droga kija’, jest współczesną odmianą szermierki obronnej prowadzonej przy użyciu kija przeciwko mieczowi. Sztuka ta powstała ponad 300 lat temu z połączenia najważniejszych technik kenjutsu (sztuki miecza), sojutsu (sztuki włóczni) oraz naginatajutsu (sztuki włóczni) i miała na celu powstrzymanie przeciwnika bez zadania mu śmiertelnych ran.

Ponieważ głównym celem tej sztuki walki nie było zabicie przeciwnika lecz obrona przed jego nagłym atakiem, ostra broń zastąpiona została kijem jo wykonanym najczęściej z japońskiego białego lub czerwonego dębu. Jednak zwykły drewniany kij nie miałby większych szans w konfrontacji z ostrą bronią. Dlatego, w celu uzyskania w walce przewagi nad mieczem, zdecydowano aby jo posiadało 127,6 cm (4 shaku, 2 sun i 1 bu) długości oraz 2,42 cm (8 bu) średnicy. To właśnie ta, znacznie większa od miecza długość, umożliwiła jo większy zasięg i tym samym zwiększyła szanse na zwycięstwo w pojedynku. Drugą niewątpliwą zaletą stosowania jo jest jego wszechstronność. Kij ten, z założenia, nie posiada wyróżnionego ani początku ani końca. Ta cecha powoduje, że możliwa ilość stosowanych kombinacji jest o wiele większa niż w przypadku miecza. I tak, ponieważ oba końce wykorzystane mogą być jednocześnie tak samo dobrze do ataku jak i do obrony, trenujący jodo może nie tylko szybko zareagować na każdy atak miecza ale również błyskawicznie odpowiedzieć własnym kontratakiem.

Sam trening jodo dzieli się praktycznie na dwie części: kihon czyli 12 podstawowych technik oraz zbudowane na ich podstawie 12 form kata. Nauka jodo rozpoczyna się zazwyczaj od poznania podstawowych bloków oraz kombinacji pchnięć i uderzeń wycelowanych w splot słoneczny, skroń, punkt między oczami oraz oba boki tułowia zawartych w kihonie. Dopiero po zapoznaniu się z tymi elementami możliwe jest przejście do trenowania kata. I choć kihon można praktykować indywidualnie, wykonywanie kata wymaga już udziału dwóch osób. Podczas tego treningu osoba trzymająca jo (zwana shidachi) atakowana jest przez jej przeciwnika uzbrojonego w drewniany miecz bokuto (zwanego tachi lub uchidachi). Następnie, wykonując ściśle określone kombinacje i stosując ruchy poznane wcześniej w kihonie, osoba trzymająca jo dąży do zwycięskiego zakończenia pojedynku.

HISTORIA JODO

Jodo powstało pod koniec XVI wieku za sprawą mistrza miecza Muso Gonnosuke Katsuyoshi z klanu Kuroda. Po ukończeniu nauki sztuk wojennych w słynnej szkole ‘Tenshin Shoden Katori Shinto Ryu’, Gonnosuke, idąc śladami innych samurajów, udał się w podróż po Japonii w celu sprawdzenia swoich umiejętności. Podczas swej wieloletniej wędrówki stoczył wiele zwycięskich walk i zdobył sławę niepokonanego wojownika. Sławą tą jednak przyszło mu cieszyć się jedynie aż do dnia, w którym stoczył pojedynek ze słynnym Miyamoto Musashim. Jak głosi legenda, Musashi pokonał Gonnosuke przy pomocy swojego słynnego bloku dwoma mieczami Juji-dome i co było nietypowe dla tamtych czasów, darował mu życie.

Upokorzony Gonnosuke postanowił udać się w kolejną podróż, by dzięki pogłębianiu swojej wiedzy i poznawaniu nowych sztuk walki odnaleźć sposób na pokonanie stylu Musashi. Po wieloletniej wędrówce dotarł do świątyni Kamado Shinto na górze Homan, gdzie oddał się 37-dniowej medytacji i modlitwie. Ostatniej nocy, kiedy to wyczerpany Gonnosuke usnął, we śnie objawiła mu się boska istota, która nakazała mu ‘maruki o motte, suigetsu o shire’ (‘trzymając okrągły kij uderzać w splot słoneczny’).

Zainspirowany snem Gonnosuke postanowił stworzyć nowy styl walki będący połączeniem najważniejszych technik kenjutsu (sztuki miecza), sojutsu (sztuki włóczni) oraz naginatajutsu (sztuki halabardy). I tak, gdy po kilku latach metoda walki kijem została już w pełni dopracowana, Gonnosuke udał się na poszukiwanie Musashiego i wyzwał go na kolejny pojedynek. Tym razem jednak to Gonnosuke okazał się być zwycięzcą unikając z powodzeniem Juji-dome i zmuszając Musashiego do ciągłej obrony przed atakami Jo.

Po tym zwycięstwie Gonnosuke założył szkołę walki Shindo Muso i został mianowany instruktorem sztuk wojennych klanu Kuroda. Od tamtego czasu Shindo Muso Ryu Jodo stało się na wiele pokoleń szkołą dostępną jedynie dla członków klanu i technika walki kijem nauczana była w ścisłej tajemnicy.

Dopiero w pierwszej połowie XX wieku, 25 mistrz szkoły Takaji Shimizu Dai Sensei zdecydował się na upowszechnienie Jodo. Zgłosiwszy się o pomoc do Zen Nihon Kendo Renmei (Wszechjapońskiej Federacji Kendo) doprowadził do utworzenia komitetu mającego na celu skodyfikowanie Jodo i ułatwienie dostępu do tej sztuki walki. I tak już w 1968 roku, ze specjalnie wybranych 12 form kata i 12 form kihon powstał Setei Jodo, który po dzisiejszy dzień jest podstawą nauczania Jodo na całym świecie.

KIHON

12 podstawowych technik trenowanych pojedynczo (Tandoku dosa) lub w parach (Sotai dosa)
  1. Ippon me – Honte Uchi
  2. Nihon me – Gyakute Uchi
  3. Sanbon me – Hikiotoshi Uchi
  4. Yonhon me – Kaeshi Zuki
  5. Gohon me – Gyakute Tsuki
  6. Roppon me – Maki Otoshi
  7. Nanahon me – Kuri Tsuke
  8. Happon me – Kuri Hanashi
  9. Kyuhon me – Tai Atari
  10. Juppon me – Tsuki Hazushi Uchi
  11. Ju ippon me – Dou Barai Uchi
  12. Ju nihon me – Tai Hazushi Uchi

SEITEI JODO KATA

12 form trenowanych w parach:
  1. Ippon me – Tsuki Zue
  2. Nihon me – Suigetsu
  3. Sanbon me – Hissage
  4. Yonhon me – Shamen
  5. Gohon me – Sakan
  6. Roppon me – Monomi
  7. Nanahon me – Kasumi
  8. Happon me – Tachi Otoshi
  9. Kyuhon me – Rai Uchi
  10. Juppon me – Seigan
  11. Ju ippon me – Midare Dome
  12. Ju nihon me – Ran Ai